Coğrafya Eğitiminde Sınıf Dışı Ortamların Kullanımı: Bahçe Temelli Eğitim

##plugins.themes.academic_pro.article.main##

Muammer Altan
Ülkü Eser Ünaldı

Özet

Okullardaki eğitim ve öğretim faaliyetlerinin gerçekleştirildiği mekanlar, sınıf içi ortamlar ve sınıf dışı ortamlar olarak sınıflandırılır. Okulda gerçekleştirilen eğitsel sürecin genellikle büyük kısmı sınıf içi öğrenme alanında gerçekleşse de sürece sınıf dışı öğrenme ortamları da dahil edilmelidir.  Sınıf dışı öğrenme ortamları eğitim ve öğretim sürecini destekleyecek biçimde düzenlenip verimli hale getirilmelidir.  Sınıf dışı etkinlikler; sınıf içinde yapılan çalışmaları anlamlı hale getiren, soyut unsurlara somutluk kazandırabilme imkanı sağlayan, sınıf içinde yapılamayacak etkinlikleri içeren öğretim faaliyetleridir. Sınıf dışı öğrenme ortamlarının başında ise ulaşılabilirliği kolay olan okul bahçeleri gelmektedir. Okul bahçelerinin doğa insan etkileşimini ve bu etkileşim sonucunda meydana gelen olayları inceleyen coğrafya bilimi için disiplinler arası etkileşimi sağlayan bir ders laboratuvarı olabileceğine ilişkin birçok araştırma vardır. Bu bağlamda araştırmada, liselerde okul bahçelerinin coğrafya eğitimi faaliyetlerine hangi boyutta dahil edildiği tespit edilmeye çalışılmıştır. Tarama deseninde gerçekleştirilen çalışmaya Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde yer alan okullarda görev yapan coğrafya öğretmenleri katılım göstermiştir. Bu bağlamda 9’u devlet okullarında, 9’u özel okullarda görev yapan 18 coğrafya öğretmeni ile görüşme yapılmıştır. Okul bahçelerinin kullanılma durumunda görülebilecek farklılıklardan dolayı devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin yanı sıra özel okullarda görev yapan öğretmenlerle de görüşülmüştür. Verilerin toplanması aşamasında yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme formu nitel veri toplama yöntemlerinden biridir. Görüşme formu geliştirilerek katılımcılardan elde edilen verilerin çözümlenmesi aşamasında betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler, okul bahçelerinin coğrafya eğitiminde kullanılabilirliğine dair çeşitli yaklaşımları içermektedir. Araştırma sonucunda bahçe kullanımının önündeki engellere ve bu engellerin ortadan kaldırılmasına yönelik çözümlere ait bulgular elde edilmiştir.


 

##plugins.themes.academic_pro.article.details##

Atıf için
Altan, M., & Eser Ünaldı, Ülkü . (2021). Coğrafya Eğitiminde Sınıf Dışı Ortamların Kullanımı: Bahçe Temelli Eğitim. E-Uluslararası Pedandragoji Dergisi, 1(2), 78–93. Erişim bağlantısı: https://www.e-ijpa.com/index.php/pedandragoji/article/view/39

Referanslar

  1. Akın, Z. Ş. (2006). Çocuklar için iyileştirme bahçeleri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  2. Akınoğlu, O. (2005). Coğrafya eğitiminin etkililiği ve sorunları, Marmara Coğrafya Dergisi, (12), 77-96.
  3. Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamaları. Sakarya: Sakarya.
  4. Aytekin, S. (2019). Okul bahçelerinin ilkokul 4.sınıf öğrencileri ve öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi: Ağrı ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağrı.
  5. Berberoğlu Okur, E., & Uygun, S. (2013). Sınıf dışı eğitimin dünyadaki ve Türkiye’deki gelişiminin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 32-42.
  6. Bergeron, L., Schrader, D., & Williams, K. (2019). Guest editors' introduction: Unpacking the role of assessment in problem and project-based learning. Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 13(2). https://doi.org/10.7771/1541-5015.1936 sayfasından erişilmiştir.
  7. Binbaşıoğlu, C. (2000). Okulda ders dışı etkinlikler. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
  8. Bozdoğan, A.E. (2015). Okul dışı çevrelere eğitim amaçlı gezi düzenleyebilme öz- yeterlik inancı ölçeğinin geliştirilmesi. Kuramsal Eğitim Bilim Dergisi, 9(1), 111-129.
  9. Bulut,Y., & Göktuğ, H. T. (2006). Sağlık bulma yönünde çevresel bir etken olarak iyileştirme bahçeleri. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(2), 9-15.
  10. Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri, Ankara: Pegem.
  11. Çiftçi, T., & Dikmenli, Y. (2016). Coğrafya öğretmenlerinin okul dışı coğrafya öğretimine ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 363-382.
  12. Çengelci, T. (2013). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin Sınıf dışı öğrenmeye ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulama Bilimleri, 13(3), 1823-1841.
  13. Demirtaş, A. (1998). Temel eğitimimizin temel sorunları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (3), 51-63.
  14. Desmond, D., Grieshop, J., & Subramaniam, A. (2002). Revisiting garden based learning in basic education philosophical roots, historical foundations, best practices and products, impacts, outcomes, and future directions. International Institute for Educational Planning, Paris, France. http://www.fao.org/fileadmin/templates/ERP/2013/link_Virtual_pub/GBL_paper_for_SD.pdf sayfasından erişilmiştir.
  15. Eminel Kutay, M. (2019). Çocukların doğa ile ilişkilerinin güçlendirilmesinde okul bahçelerinin rolü. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  16. Erdoğan, M. (2011). The effects of ecology-based summer nature education program on primary school students' environmental knowledge, environmental affect and responsible environmental behavior. Educational Sciences: Theory & Practice, 11(4), 2223-2237.
  17. Erözören, H.(2019). İlkokul bahçelerinin mevzuata uygunluğu ve eğitim paydaşlarının okul bahçesinin kullanımına ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
  18. Gülen, G. (2021). Fen bilimleri öğretmenlerinin derslerinde okul bahçelerini kullanma durumlarının incelenmesi: Tokat ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
  19. Hauser L. 2002. Kindergerechtes und naturnahes schulgelände als erlebnisraum. Praktikumsbericht Paedagogisches Hochschule Zürich, 150 p.
  20. Kaçan, M.O., Halmatov, M., & Kartaltepe, O.(2017). Okul öncesi eğitim kurumları bahçelerinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(1), 60-70.
  21. Karadoğan, S. (2016). Eğitimde sınıf-okul dışı öğrenme uygulamaları ve yaşanan sorunlar. Recep Aksu (Ed.), Türkiye’de eğitim sorunlarına yönelik akademik değerlendirmeler ve çözüm önerileri içinde (s.47-84). Ankara: Maya.
  22. Karakuş, U. (2006). Coğrafyada iklim konularının öğretiminde deney yönteminin öğrenci başarı düzeyine etkisi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  23. Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
  24. Karatekin, K., & Çetinkaya, G.(2013). Okul bahçelerinin çevre eğitimi açısından değerlendirilmesi (Manisa ili örneği). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(27), 306-315.
  25. Klemmer, C.D.(2002).Growing minds: The effect of school gardening programs on the science achievement of elementary students.(Unpublished doctoral dissertation).Texas A&M universty, College Station, TX. https://aggie-horticulture.tamu.edu/syllabi/435/Articles/Klemmer.pdf sayfasından erişilmiştir.
  26. Kılıç, E. (2001). Öğrenme psikolojisi. İstanbul: Alfa.
  27. Kubat, U. (2018). Okul dışı öğrenme ortamları hakkında fen bilgisi öğretmen adaylarının görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 48, 111-135
  28. Malkoç, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde sınıf dışı okul ortamlarının kullanılma durumları. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  29. Malkoç, S., & Kaya, E. (2015). Sosyal bilgiler öğretiminde sınıf dışı okul ortamlarının kullanımı. İlköğretim Online, 14(3), 1079- 1095.
  30. Mcgaughy, T.(2013). The real school garden experience: building sustainable school gardens through sustainable communities. Doctor of Education, Texas Tech University https://core.ac.uk/download/pdf/79647903.pdf sayfasından erişilmiştir.
  31. Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
  32. Özdemir. (2011).Okul bahçesi peyzaj tasarım anlatışındaki değişim ve bu değişimin uygulamaya yansımalarının Bartın kenti örneğinde incelenmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 13(19), 41-51.
  33. Öznacar, D. M., Güllaç T. E. & Gülay, H. (2010). İlköğretim 4. 5. 6. 7. ve 8. Sınıflar İçin Güncel Çevre Sorunlarıyla İlgili Eğitsel Etkinlikler, Ankara: Anı .
  34. Özür, N. (2010). Sosyal bilgiler dersinde sınıf dışı etkinliklerin öğrenci başarısına etkisi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  35. Sarıoğlan, A. B., & Küçüközer, H. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının okul dışı öğrenme ortamları ile ilgili görüşlerinin araştırılması. İnformal Ortamlarda Araştırmalar Dergisi, 2(1), 1-15.
  36. Skelly, S. M., & Bradley, J. C. (2000). The importance of school gardens as perceived by Florida elementary school teachers. Hort Technology, 10(1), 229-231. https://journals.ashs.org/horttech/view/journals/horttech/10/1/article-p229.xml sayfasından erişilmiştir.
  37. Smith, L. L., & Motsenbocker, C. E. (2005). Impact of hands-on-science through school gardening in Louisiana public elementary schools. HortTechnology, 15(3), 439- 433. https://vegetableproject.org/wp-content/uploads/2017/04/Smith-and-Motsenbocker-2005-Impact-of-hands-on.pdf sayfasından erişilmiştir.
  38. Somuncu Demir, N. (2012). Fen bilgisi öğretmenliği bilim dalı sürdürülebilir çevre eğitimi kapsamında gerçekleştirilen tarım uygulamalı bahçe temelli eğitim modelinin değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
  39. Subramaniam, A. (2002). Garden based learning; Considering assessment from a learner-centered approach. University of California, 4-H Center Youth For Development https://ucanr.edu/sites/UC4-H/files/1314.pdf sayfasından erişilmiştir.
  40. Taşçı, G., Usbaş Kaya, H., & Önkol Bektaş, F. (2021). Eğitimde yeni bir perspektif: bahçe temelli eğitim yaklaşımı. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 529-540.
  41. Tatar, N., & Bağrıyanık, K. E. (2012). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin okul dışı eğitime yönelik görüşleri. İlköğretim Online, 11(4), 883-896.
  42. Thorp, L., & Townsend, C. (2011, December). Agricultural education in an elementary school: An ethnographic study of a school garden. Proceeding of the 28th Annual National Agricultural Education Research Conference in New Orleans, LA 347- 360. http://www.aaaeonline.org/conference_files/75890 sayfasından erişilmiştir.
  43. Toprakçı, E. (2017) Sınıf Yönetimi Ankara: PegemA Yayınları
  44. Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: görüşme. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, Sayı 24:Ss. 543-559.
  45. Ürey, M. (2013). Serbest etkinlik çalışmaları dersine yönelik fen temelli ve disiplinler arası okul bahçesi programının geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
  46. Ürey, M. (2018). Bahçe temelli öğrenme yaklaşımına yönelik eğilimler: okul bahçesi uygulamaları örneği (2000-2015). YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1054-1080.
  47. Yaşar, M., İnal, G., Uyanık, Ö., & Yazıcı, H. (2012). Okul öncesi dönemde coğrafya eğitimi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(39), 75-87.
  48. Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları